Witam Cię serdecznie w podcaście Swojski Język Polski. Regularne oswajanie się z językiem mówionym pozwoli Ci nauczyć się polskiego w sposób naturalny i automatyczny. Wkrótce sam będziesz mówił płynnie w języku polskim. Miłego słuchania!
Cześć! Jako że za parę dni obchodzimy Święta Bożego Narodzenia, w dzisiejszym odcinku chciałabym opowiedzieć Ci jak wyglądają typowe Święta u polskiej rodziny. Jednocześnie opowiem jak moja rodzina spędza Święta, gdyż niekoniecznie trzymamy się wszystkich tradycji, a za to mamy swoje własne.
Zacznijmy od jedzenia, bo to jeden z najważniejszych elementów udanych polskich Świąt. Popularne potrawy na wigilijnym stole to ryby – zwłaszcza karp, śledź lub ryba po grecku, barszcz z uszkami, zupa grzybowa, paszteciki lub pierogi z kapustą i grzybami oraz sałatka jarzynowa. Zgodnie z tradycją, w Wigilię Bożego Narodzenia na naszych stołach powinno znajdować się 12 świątecznych potraw. Liczba 12 ma przypominać nam o 12 apostołach.
Dania wigilijne również mają swoją symbolikę. Ryby to symbol chrześcijan i wiary w Jezusa, barszcz symbolizuje długowieczność, a grzyby są symbolem siły i zdrowia.
Oprócz wytrawnych dań, na naszych stołach pojawiają się też dania słodkie i wypieki, takie jak kutia lub makowiec. Kutia to potrawa łącząca pszenicę, mak, miód i bakalie. Można też dodać do niej skórkę pomarańczową, migdały lub laskę wanilii. Oprócz kutii i makowca, popularne wypieki świąteczne to sernik oraz keks, czyli ciasto biszkoptowe z bakaliami. Do bakalii zaliczamy orzechy oraz suszone owoce.
Nie zapominajmy też o piernikach. Pierniki to ciasteczka z mąki, przyprawy korzennej oraz miodu. Mogą być polane polewą, np. czekoladową lub kajmakową. Kajmak to słodka masa z rozpuszczonego masła, cukru i śmietany.
Opisałam Ci pokrótce tradycyjne dania wigilijne. A jak to wygląda u mnie? No więc, jeśli chodzi o moją rodzinę, to na naszym wigilijnym stole nie zobaczysz żadnych dań rybnych, ponieważ mój tata nie jada ryb, a i reszta rodziny nie gustuje w rybach tradycyjnie przygotowywanych na Święta. Osobiście jestem też bardzo przeciwna barbarzyńskiemu zwyczajowi kupowania żywych karpi i przyczyniania się do ich cierpienia. Na szczęście coraz więcej supermarketów w Polsce zaprzestaje sprzedaży żywych ryb.
Brak dań rybnych wcale nam nie przeszkadza, gdyż jest wiele innych pysznych potraw świątecznych. Na naszym stole wigilijnym będzie stał barszcz, naleśniki z kapustą i grzybami zamiast pierogów, oraz zupa grzybowa. Sałatkę jarzynową będziemy jeść na śniadanie w tzw. pierwszy dzień świąt, czyli 25. grudnia. Z wypieków uwielbiamy pierniki, które piecze moja mama, oraz makowiec i sernik. W okresie świątecznym lubimy też jeść marcepan, czekoladki oraz pomarańcze.
Oprócz 12 potraw kolejną tradycją jest wkładanie sianka pod obrus, którym nakryty jest wigilijny stół. Sianko symbolizuje betlejemską stajenkę, czyli miejsce narodzin Jezusa.
Innym zwyczajem jest pozostawienie dodatkowego nakrycia przy stole, które przypomina nam o samotnych osobach, które nie mogą spędzić Świąt w gronie rodziny lub przyjaciół. Dodatkowy talerz oznacza też, że jesteśmy gotowi zaprosić do stołu każdego, kto w Wigilię zapuka do naszych drzwi. Puste nakrycie daje również wyraz pamięci o naszych bliskich, którzy odeszli.
Jedną z najważniejszych i najczęściej praktykowanych tradycji wigilijnych jest dzielenie się opłatkiem. Opłatek to bardzo cienki płatek chlebowy wypiekany z białej mąki i wody, bez dodatku drożdży. Ten biały płatek jest symbolem przebaczenia i pojednania – skłócone osoby powinny się pogodzić zanim zasiądą wspólnie do wieczerzy wigilijnej. Podczas dzielenia się opłatkiem składamy sobie życzenia pomyślności.
Kolejnym zwyczajem jest ubieranie choinki, czyli strojenie drzewka iglastego różnymi ozdobami, które również mają swoją symbolikę. Gwiazda umieszczona na czubku jodły lub świerka oznacza gwiazdę betlejemską, a bombki symbolizują owoce w raju.
W mojej rodzinie również ubieramy choinkę. Gdy byłam młodsza kupowaliśmy prawdziwe drzewko, natomiast teraz mamy sztuczną choinkę, którą co roku oczyszczamy z kurzu i zdobimy, słuchając świątecznych piosenek i kolęd.
W Święta oprócz słuchania, moja rodzina także śpiewa wspólnie kolędy, a mój tata dodatkowo akompaniuje, grając na gitarze.
W Polsce Boże Narodzenie to bardzo rodzinne święto i spędzamy dużo czasu w gronie rodziny i bliskich przyjaciół. Oprócz wspólnego śpiewania gramy też w różne łamigłówki, gry planszowe lub karty. W pierwszy i drugi dzień Świąt przyjmujemy gości lub sami idziemy do znajomych z wizytą.
W okresie świątecznym zawsze wypada obdarować gospodarzy, a często i gospodarze mają przygotowane drobne upominki dla swoich gości, np. czekoladki lub jakiś kosmetyk. Popularnym prezentem jest też tzw. Gwiazda Betlejemska, czyli czerwono-zielony kwiat, nazywany też kwiatem Bożego Narodzenia.
Tradycyjnie, wielu Polaków, nawet tych nieszczególnie religijnych, wybiera się o północy z 24. na 25. grudnia do kościoła na Pasterkę. Pasterka to uroczystość religijna celebrująca narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to okazja do wspólnego wyjścia rodzinnego i śpiewania kolęd z innymi.
Po Świętach Bożego Narodzenia szybko przychodzi 31. grudnia, czyli Sylwester i świętowanie Nowego Roku. U mnie w rodzinie nie puszczamy fajerwerków, gdyż jesteśmy świadomi, że huk petard wywołuje duży stres nie tylko u naszego i innych psów, ale też u ptaków i innych zwierząt dziko żyjących. W dużych miastach też odchodzi się od tego zwyczaju. Warszawa już kilka lat temu zrezygnowała z miejskiego pokazu fajerwerków, zastępując go pokazem laserowym. Mam nadzieję, że coraz więcej osób, nie tylko w Polsce, będzie rezygnować z fajerwerków, które oprócz zanieczyszczenia hałasem, powodują też zanieczyszczenie powietrza, a zużyte petardy zaśmiecają ulice przez pierwsze kilka tygodni Nowego Roku.
Zamiast puszczania fajerwerków, warto poświęcić chwilę na refleksję nad minionym rokiem i pomyśleć o planach na rok następny. Ale o tym powiem więcej w następnym odcinku. Już nie mogę się doczekać.
A ty? Czy obchodzisz Święta Bożego Narodzenia? A może w Twoim kraju obchodzi się inne Święta, z równie ciekawymi tradycjami? Daj koniecznie znać w komentarzu na Facebooku lub Instagramie. Mam nadzieję, że dowiedziałeś się dzisiaj czegoś nowego.
Ze względu na przerwę świąteczną, premiera następnego odcinka odbędzie się za 2 tygodnie, w sobotę 2. stycznia. W międzyczasie możesz jeszcze raz przesłuchać dotychczasowe odcinki oraz zapoznać się z ich transkrypcją, wchodząc na stronę internetową swojskijezykpolski.com. To wszystko na dziś. Trzymaj się ciepło i do usłyszenia!
~~~
Podobał Ci się ten odcinek? W podziękowaniu możesz wesprzeć mnie finansowo na Patronite!
Sprawdź cennik lekcji i zapisz się na kurs języka polskiego dla obcokrajowców online ze mną, autorką podcastu
Polecane odcinki:
Dlaczego warto uczyć się języka polskiego?
PESEL – czym jest numer PESEL w Polsce?
O autorce
Agnieszka Podemska
Lektorka języka polskiego jako obcego. Autorka podcastu dla uczących się języka polskiego jako obcego. Polska native speakerka.