System edukacji w Polsce

Polski system edukacji

  • Ile trwa rok szkolny w Polsce?
  • Kiedy są wakacje letnie w Polsce?
  • Kogo dotyczy obowiązek szkolny w Polsce?
  • Jakie są etapy edukacji w Polsce?
  • Szkolnictwo w Polsce: podstawówka, szkoła średnia, szkoła wyższa
  • Skala oceniania w Polsce
  • Jak jest postrzegany nauczyciel w Polsce?
  • Jak oceniamy nasz system edukacji w Polsce?
  • Co można poprawić w polskim systemie nauczania?

Te wszystkie zagadnienia omawiam w dzisiejszym odcinku podcastu dla uczących się języka polskiego jako obcego. Tranksrypcja odcinka poniżej!

Witam Cię serdecznie w podcaście Swojski Język Polski. Regularne oswajanie się z językiem mówionym pozwoli Ci nauczyć się polskiego w sposób naturalny i automatyczny. Wkrótce sam będziesz mówił płynnie w języku polskim. Miłego słuchania!

Cześć! Mamy początek września, co w Polsce oznacza początek roku szkolnego. Z tej okazji postanowiłam opowiedzieć Ci o polskim systemie edukacji.

Dowiesz się dzisiaj między innymi jak długo trwa u nas rok szkolny, jakie są etapy edukacji w Polsce, jaki mamy system oceniania, a także jak w Polsce postrzegany jest zawód nauczyciela w szkole publicznej.

Przy okazji przypominam, że możesz jeszcze zapisać się na moje lekcje języka polskiego online. Więcej info na stronie swojskijezykpolski.com. 

Rok szkolny w Polsce

Ile trwa rok szkolny? Otóż według ustawy Prawa oświatowego, czyli prawa związanego z edukacją, rok szkolny trwa tyle co rok kalendarzowy. Ale oczywiście zajęcia szkolne nie trwają cały rok, bo mamy letnie i zimowe wakacje oraz różne inne święta, podczas których uczniowie mają wolne od szkoły. Zazwyczaj zajęcia szkolne zaczynają się 1. września, a kończą pod koniec czerwca. 

Kiedy są wakacje w Polsce?

Wakacje letnie trwają zatem dwa pełne miesiące i przypadają na lipiec i sierpień. Są to najcieplejsze miesiące w roku, dlatego jest to najlepszy czas na wyjazdy nad morze lub jezioro. Polskie Morze Bałtyckie na północy kraju jest popularną destynacją turystyczną wśród polskich rodzin.

Obowiązek szkolny w Polsce

W Polsce funkcjonuje tak zwany obowiązek szkolny, czyli przymus uczęszczania do szkoły podstawowej. Obejmuje osoby od 7. do 18. roku życia.

Etapy edukacji w Polsce

Jakie są w Polsce etapy edukacji?

Na początku mamy przedszkole, do którego chodzą dzieci od 3 do 6 roku życia. Rodzice nie mają obowiązku wysyłać dziecka do przedszkola. Obowiązkowy jest tylko ostatni etap przedszkolny, tak zwana zerówka, dla dzieci w wieku lat 6.

W szczególnych przypadkach dziecko może iść do przedszkola po ukończeniu 2,5 roku. Ja byłam takim przypadkiem, jako dziecko urodzone w grudniu. W przedszkolu było trochę nauki, a trochę zabawy. Było też tak zwane leżakowanie, czyli obowiązkowa drzemka po obiedzie. Jako małe dziecko bardzo nie lubiłam leżakowania.

Jak wygląda system edukacji w Polsce? Szkoły w Polsce

Po przedszkolu idziemy do szkoły podstawowej, czyli tak zwanej podstawówki. Obecnie trwa ona 8 lat. Kiedy ja chodziłam do szkoły, podstawówka trwała 6 lat, a po 6 latach, w wieku 13 lat szło się do gimnazjum na 3 lata. W 2019 roku gimnazja zostały zlikwidowane. Obecnie więc uczniowie mają 8 lat edukacji podstawowej, a potem idą do liceum na 4 lata lub technikum na 5 lat.

Ja natomiast miałam 9 lat edukacji – 6 lat podstawówki i 3 lata gimnazjum – zanim poszłam do liceum na 3 lata. Kiedyś uczniowie, którzy szykowali się do pójścia do liceum nazywali się gimnazjalistami, a obecnie są nazywani ósmoklasistami.

Może to trochę skomplikowane, ale podsumowując, obecnie szkoła podstawowa trwa 8 lat. Idzie się do niej w wieku lat 7. 

Po 8-letniej szkole podstawowej uczeń idzie do szkoły średniej, czyli ponadpodstawowej. Najczęściej jest to 4-letnie liceum lub 5-letnie technikum. Są też różne szkoły branżowe lub szkoły policealne. Nadal najpopularniejszą szkołą ponadpodstawową wśród uczniów jest liceum. Liceum to szkoła, która przygotowuje ucznia do egzaminu maturalnego, o którym mówiłam w 22. odcinku podcastu. Liceum to szkoła, do której najczęściej idą uczniowie planujący podjęcie dalszej nauki na studiach w szkole wyższej. Do technikum idą uczniowie, którzy chcą już zdobyć konkretne umiejętności zawodowe. Można zostać np. technikiem weterynarii lub informatyki. Technikum również przygotowuje do matury.

Szkoły wyższe w Polsce

Po szkole średniej, część polskich uczniów decyduje się na kontynuację nauki na studiach. Według portalu obserwatorgospodarczy.pl około 40% Polaków między 25 a 34 rokiem życia posiada wykształcenie wyższe. Po liceum zazwyczaj możesz iść na 3-letnie studia licencjackie, a potem na 2-letnie studia magisterskie. (https://obserwatorgospodarczy.pl/2022/05/25/40-mlodych-polakow-posiada-dyplom-uczelni-wyzszej-jak-wypadamy-na-tle-ue/)

Jaka jest skala ocen w szkole?

Czy w Polsce są oceny? Tak. W Polsce, od IV klasy szkoły podstawowej obowiązują oceny od 1 do 6. Szóstka to najlepsza ocena, a jedynka to najgorsza ocena, która oznacza niezaliczenie sprawdzianu, testu lub przedmiotu. Wiem, że np. w Niemczech jest na odwrót – to właśnie jedynka oznacza najlepszą ocenę, a 6 jest tą najniższą. 

Nauczyciel w Polsce

A jaki jest w Polsce wizerunek nauczyciela? Z jednej strony sondaże pokazują, że zawód nauczyciela jest jednym z najbardziej poważanych zawodów w Polsce, a z drugiej strony w Polsce dużo osób narzeka na nauczycieli i na poziom nauczania. 

Ja uważam, że bycie nauczycielem w polskiej szkole publicznej to musi być bardzo ciężka praca. Nauczyciel w publicznej placówce musi realizować program Ministerstwa Edukacji, a także przygotowywać uczniów do egzaminów końcowych, takich jak egzamin ósmoklasisty lub egzamin maturalny. 

Czy polski system edukacji jest dobry?

Polscy nauczyciele są przemęczeni, oprócz nauczania muszą też zajmować się dyscyplinowaniem uczniów, a polskie klasy zazwyczaj są przepełnione, np. w mojej klasie licealnej były aż 32 osoby. 

Niektórzy w Polsce narzekają, że nauczyciele mają za długie wakacje, oraz mają za małą liczbę godzin pracy. Myślę, że wiąże się to z nieznajomością realiów pracy nauczyciela. Nauczyciel zazwyczaj poświęca 18 godzin tygodniowo na przeprowadzanie lekcji. Jednak to tylko część jego obowiązków. Do tego dochodzi przygotowanie lekcji, sprawdzanie testów, wypełnianie dziennika papierowego lub elektronicznego, organizowanie różnych wydarzeń szkolnych, konkursów, wycieczek, a także zebrań z, nierzadko roszczeniowymi, rodzicami.

Nauczyciel, tak jak każdy inny pracownik etatowy, ma do przepracowania 40 godzin w tygodniu i niektórzy o tym zapominają myśląc, że nauczyciela obowiązuje tylko te 18 godzin poświęconych na prowadzenie lekcji.

Praca z dziećmi sama w sobie jest też męcząca, a oprócz nauczania i trzymania dyscypliny dochodzi także opieka nad uczniami, za których w czasie lekcji nauczyciel ponosi odpowiedzialność. 

Nauczyciel w szkole publicznej zarabia też bardzo mało w porównaniu z nauczycielami w innych krajach europejskich.

Czego brakuje w polskim systemie edukacji?

A czego brakuje w polskim systemie edukacji?

Polska edukacja nastawiona jest na wkuwanie teorii i zaliczanie testów. Nie uczymy się kreatywności, od najmłodszych lat uczymy się, że jest tylko jedna dobra odpowiedź, ta narzucona przez nauczyciela lub klucz odpowiedzi. Błędy karane są złymi ocenami. Uczeń, który zachowuje się niegrzecznie jest karany uwagą lub jedynką w dzienniku. Nikogo nie interesuje jego sytuacja domowa, nie otrzymuje wsparcia psychologa lub pedagoga szkolnego.

Dobra wiadomość jest taka, że to się powoli zmienia. Np. już niedługo w Warszawie będzie powołany rzecznik praw ucznia. Jak mówi jeden z lokalnych portali internetowych: “Do zadań warszawskiego rzecznika praw ucznia będzie należeć informowanie o prawach, jakie przysługują uczniom oraz rekomendowanie, w jaki sposób postąpić w przypadku ich naruszania, a także w sytuacji przejawów dyskryminacji.” (Żródło: https://www.haloursynow.pl/artykuly/ratusz-powola-warszawskiego-rzecznika-praw-uczniowskich-czym-sie-zajmie,20670.htm)

Mam nadzieję, że to tylko początek pozytywnych zmian w polskich szkołach. Życzę tego zarówno uczniom, jak i nauczycielom.

I to wszystko na dzisiaj.

Podobał Ci się ten odcinek? Możesz wesprzeć moją pracę zostając Patronem podcastu. Szczegóły na stronie swojskijezykpolski.com w zakładce Wsparcie finansowe podcastu

Koniecznie zapoznaj się z transkrypcją odcinka na swojskijezykpolski.com. Pamiętaj też, by zasubskrybować kanał podcastu na YouTubie. Zajrzyj też na Instagrama po dawkę nowego słownictwa. No i koniecznie polub Swojski język polski na Facebooku. Wszystkie linki będą jak zwykle w opisie odcinka. To wszystko na dziś. Trzymaj się ciepło i do usłyszenia.

Podobał Ci się ten odcinek? W podziękowaniu możesz wesprzeć mnie finansowo na Patronite!

Sprawdź cennik lekcji i zapisz się na pierwszą lekcję języka polskiego online ze mną, autorką podcastu

lekcje polskiego online

O autorce

Agnieszka Podemska

Lektorka języka angielskiego oraz języka polskiego jako obcego. Autorka podcastu dla uczących się języka polskiego jako obcego. Polska native speakerka.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *