Jakimi samochodami jeżdżą Polacy?
Ekologiczne rozwiązania na polskich drogach
Jak polscy kierowcy komunikują się na drodze?
Stłuczka na polskiej drodze
Egzamin na prawo jazdy w Polsce
Styl jazdy polskich kierowców

Witam Cię serdecznie w podcaście Swojski Język Polski. Regularne oswajanie się z językiem mówionym pozwoli Ci nauczyć się polskiego w sposób naturalny i automatyczny. Wkrótce sam będziesz mówił płynnie w języku polskim. Miłego słuchania!

Hej! Ostatnio jeden z moich uczniów z Ukrainy zdawał egzamin na prawo jazdy w Polsce. Rozmawialiśmy o jego doświadczeniach z kursu na polskie prawo jazdy, oraz z egzaminów. To zainspirowało mnie do nagrania odcinka o tym, jak jeździ się w Polsce samochodem.

Dzisiaj dowiesz się, między innymi, jakimi samochodami jeżdżą Polacy, jak polscy kierowcy komunikują się na drodze, ile procent Polaków jeździ codziennie samochodem, jak zdać egzamin na prawo jazdy w Polsce i jak Polacy oceniają swój styl jazdy samochodem.

Zanim zaczniemy, przypominam, że transkrypcję odcinka znajdziesz na stronie swojskijezykpolski.com. Tam też znajdziesz informacje na temat indywidualnych lekcji z języka polskiego online, na które Cię zapraszam.

Na wstępie powiem, że sama co prawda posiadam prawo jazdy, ale nie posiadam samochodu. Mieszkam w Warszawie, blisko stacji metra, więc samochód byłby dla mnie zbędnym wydatkiem. Dzisiaj podzielę się więc moim skromnym doświadczeniem prowadzenia samochodu w Polsce, ale jak zawsze poprę go badaniami i artykułami dostępnymi w Internecie. Wszystkie przydatne linki do źródeł dodam w transkrypcji odcinka.

Poza tym mam też spore doświadczenie jazdy samochodem po Polsce jako pasażerka. Opowiem Ci więc o jeździe samochodem w Polsce zarówno z perspektywy kierowcy, jak i pasażera.

Jakimi samochodami jeżdżą Polacy?

Na wstępie, zastanówmy się jakimi samochodami jeżdżą Polacy. Strona rządowa gov.pl opublikowała wyniki raportu z 2022 roku, według którego Polacy najczęściej rejestrowali samochody marki Toyota, Volkswagen i Ford. Popularne są również pojazdy marki Opel, Audi i BMW. Królują więc u nas samochody japońskie i niemieckie.

Przed zrobieniem researchu do tego odcinka, byłam pewna, że w Polsce nadal częściej wybieramy samochody z ręczną skrzynią biegów. To właśnie na tak zwanym manualu zdajemy najczęściej egzamin na prawo jazdy. Jednak okazuje się, że według statystyk udostępnionych przez firmę Carsmile, w ostatnich latach Polacy zdecydowanie preferują kupno samochodów z automatyczną skrzynią biegów. Myślę, że wynika to głównie z większej dostępności automatów. Pewnych modeli samochodów nie da się już kupić z ręczną skrzynią biegów. Manuale odchodzą więc do lamusa, moda na nie się skończyła.

Oczywiście do lamusa odeszły także polskie modele samochodów produkowane w czasach PRLu: Fiat 126P, Syrena, Warszawa, czy Polonez.

Jak tłumaczy strona inpost.pl:

Razem ze zmianą ustroju po 1989 roku przemysł motoryzacyjny powoli wygasał, w dużej mierze ze względu na prywatyzację, a także aspekty ekonomiczne – produkcja za granicą była tańsza i bardziej zaawansowana, a tym samym samochody polskiej konstrukcji przestały być opłacalne w produkcji. Nie powstawały nowe polskie marki samochodów, a to, co tworzono w Polsce, było na licencji zagranicznej.

Mogę z dumą powiedzieć, że miałam w swoim życiu okazję jechać jako pasażerka kultowym Fiatem 126P, znanym również Polakom jako Maluch, ze względu na niewielkie rozmiary tego auta.

A ile procent Polaków posiada w ogóle samochód? Najnowsze badanie jakie znalazłam w tym temacie pochodzi z 2019 roku. W raporcie sporządzonym na zlecenie firmy Busradar.pl w 2019 roku aż 86% respondentów deklarowało posiadanie co najmniej jednego samochodu w swoim gospodarstwie domowym.

Ekologiczne rozwiązania na warszawskich drogach

Skoro mówimy o samochodach, to warto wspomnieć o Strefie Czystego Transportu utworzonej niedawno w stolicy Polski, czyli Warszawie. W Śródmieściu od lipca 2024 roku zostaje ograniczony wjazd pojazdów z silnikiem benzynowym starszych niż 27 lat oraz pojazdów z silnikiem Diesla starszych niż 19 lat.

W Warszawie rozwija się również sieć buspasów, czyli oddzielnych pasów ruchu, po których mogą jeździć specjalnie uprawnione do tego pojazdy, takie jak autobusy, taksówki lub karetki.

Jak polscy kierowcy komunikują się na drodze?

A jak polscy kierowcy komunikują się na drodze?

Przede wszystkim komunikują się za pomocą gestów oraz świateł lub kierunkowskazów.

Zamiganie światłami awaryjnymi oznacza podziękowanie, np. w sytuacji, gdy inny uczestnik ruchu wpuści Cię na Twój pas. Jeśli przez przypadek zajedziesz komuś drogę, to możesz unieść dłoń w geście przepraszającym. Z kolei jeśli zobaczysz, że kierowca jadący z naprzeciwka mrugnął do Ciebie długimi światłami, to zachowaj czujność. Może to oznaczać, że zbliżasz się do miejsca wypadku lub do patrolu policji.

Mrugnięcie długimi światłami może też jednak oznaczać, że po prostu zapomniałeś włączyć światła mijania, które w Polsce muszą być włączone przez cały czas jazdy. W takiej sytuacji możesz włączyć światła, a następnie mignąć światłami awaryjnymi, aby podziękować czujnemu kierowcy, który być może uchronił Cię przed wypadkiem lub mandatem.

Do komunikacji na drodze kierowcy używają też oczywiście klaksonu. Na przykład kiedy zagapisz się na światłach i nie ruszysz tuż po zapaleniu się światła zielonego, to kierowca za Tobą chętnie zatrąbi, aby Cię pospieszyć.

Klakson może też być używany jako sygnał ostrzegawczy.

Poza komunikacją niewerbalną, w Polsce wszyscy kierowcy mogą korzystać z CB radia, czyli radia, które służy właśnie do komunikacji kierowców na drodze. Radio pozwala kierowcom ostrzegać się przed niebezpieczeństwem na drodze, na przykład przed powalonym drzewem. Często jest też używane do ostrzegania innych kierowców przed kontrolą policji.

Na Wikipedii dostępny jest spis określeń slangowych, których używają kierowcy, komunikując się przez CB radio. Można się z niego dowiedzieć, że smerf lub misiek, to określenie policjanta, a puszka oznacza fotoradar robiący zdjęcia kierowcom przekraczającym dozwoloną prędkość.

Co ciekawe, nie wszystkie państwa europejskie pozwalają na tak liberalne używanie CB radia. Np. w Szwajcarii i Hiszpanii potrzebne jest specjalne zezwolenie. W Polsce każdy może kupić i korzystać z CB radia bez ograniczeń.

Stłuczka na polskiej drodze

Obiecałam Ci opowiedzieć dzisiaj również o moim doświadczeniu jazdy samochodem. W roli pasażerki największą przygodę związaną z jazdą samochodem przeżyłam jako nastolatka. Pewnego lata jechaliśmy z rodziną na wakacje w góry. Kiedy byliśmy mniej więcej w połowie drogi, kierowca z naprzeciwka nadjechał za blisko i wybił nam szybę swoim lusterkiem.

Otóż kierowca jadący z naprzeciwka wyprzedzał na trzeciego, za co oczywiście grozi mandat. Wyprzedzanie na trzeciego oznacza wyprzedzanie w sytuacji, gdy na naszym pasie przed nami jest auto, które chcemy wyprzedzić, ale na przeciwległym pasie zbliża się już pojazd i w konsekwencji musimy wjechać między dwa wymijające się auta, aby uniknąć zderzenia.

W tej konkretnej sytuacji kilka samochodów pod rząd wyprzedzało auto na przeciwległym pasie do naszego auta i dwa samochody zdążyły prawidłowo zakończyć manewr wyprzedzania i wjechać z powrotem na swój pas. Jednak trzeci kierowca nie zdążył już wjechać na swój pas i zahaczył lusterkiem o naszą szybę. W konsekwencji rozbił nam szybę od strony kierowcy.

Jego decyzja o wyprzedzaniu była bardzo nierozważna, ponieważ samochody, które wyprzedzały przed nim blokowały mu widok na nasz pas. Całe szczęście, że nic nam się nie stało, a samochód był oczywiście ubezpieczony.

Mój tata wezwał policję i kiedy czekaliśmy aż policjanci, nasz tata i gość, który w nas wjechał omówią sprawę, wydarzyła się kolejna stłuczka, a właściwie kolizja drogowa. Dwa kolejne samochody wjechały w tył samochodu kierowcy, który spowodował wypadek, mimo że na drodze był wystawiony trójkąt ostrzegawczy, który ostrzega innych kierowców przed wypadkiem na drodze. Nie mogłam uwierzyć własnym oczom.

Ten dzień stłuczki był dla mnie pamiętnym dniem, głównie dlatego, że musieliśmy czekać na poboczu kilka godzin na lawetę, czyli pojazd, który miał przetransportować nasz samochód do mechanika. Ze względu na rozbitą szybę i lusterko, zgodnie z obowiązującym prawem mój tata nie mógł prowadzić samochodu.

Mieliśmy jednak szczęście w nieszczęściu. Kierowca, który w nas uderzył okazał się właścicielem kilku pokoi gościnnych w miejscowości niedaleko. Zaoferował nam darmowy nocleg do czasu, gdy mechanik nie naprawi auta. Oszczędziło to nam sporo nerwów i po naprawieniu samochodu mogliśmy ruszyć dalej i cieszyć się wakacjami w górach.

Egzamin na prawo jazdy w Polsce

Jeśli chodzi o moje doświadczenia prowadzenia samochodu, to są one bardzo ograniczone. Najwięcej jeździłam na swoim kursie prawa jazdy. To na kursie przygotowałam się zarówno do części praktycznej, jak i teoretycznej egzaminu. Obecnie część teoretyczną zdaje się przez komputer, należy odpowiedzieć na pytania, które wyświetlą się na ekranie.

Po zdaniu części teoretycznej możesz zapisać się na egzamin praktyczny w WORDzie, czyli Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego. Egzamin praktyczny odbywa się najpierw na placu manewrowym, gdzie na samym początku sprawdzana jest twoja wiedza o włączaniu różnych świateł oraz sprawdzaniu poziomu płynów eksploatacyjnych w samochodzie.

Możesz być np. poproszony o włączenie świateł cofania oraz sprawdzenie poziomu płynu chłodzącego. Następnie sprawdzane jest Twoje przygotowanie do jazdy, np. poprawne ustawienie fotela, lusterek i zagłówków i włączenie świateł. Następnie zdający musi przejechać tak zwany łuk tyłem i przodem oraz ruszyć płynnie na wzniesieniu. Jeśli oba zadania zakończą się sukcesem, można kontynuować egzamin na mieście.

Styl jazdy polskich kierowców

No właśnie, a jak jeździ się w Polsce po mieście? Najnowsze badania jakie znalazłam na temat zachowania polskich kierowców na drodze pochodzą z 2018 roku. Zostały przeprowadzone przez CBOS, czyli Centrum Badania Opinii Społecznej. Z badania wynika, że samochód osobowy jest najczęściej używanym przez Polaków środkiem transportu. Taką formę transportu wybrało 74 procent respondentów. Drugi w kolejności był rower, a dopiero na trzecim miejscu znalazł się transport publiczny.

Uczestnicy sondażu byli też zapytani o to, kto ich zdaniem jest gorszym kierowcą – kobieta, czy mężczyzna. Na szczęście większość ankietowanych, bo aż 77 procent uznała, że płeć nie ma znaczenia, a tylko 14 procent uznało, że kobiety radzą sobie gorzej za kierownicą.

Z kolei to, co mnie przeraziło ze względu na ekologię, to fakt, że aż 66 procent Polaków odpowiedziało, że jeździ samochodem codziennie, lub prawie codziennie.

Aż 76 procent kierowców przyznało się także do przekraczania dozwolonej prędkości na drodze.

Na szczęście 94 procent kierowców nie wsiada za kółko pod wpływem alkoholu. Oczywiście to i tak o 6 procent za mało, bo nawet jedna pijana osoba na drodze stwarza ogromne zagrożenie życia i zdrowia swojego oraz innych uczestników ruchu. Powinniśmy wszyscy pamiętać slogan powtarzających się często w Polsce kampanii reklamowych “Piłeś? Nie jedź!”.

To wszystko na dzisiaj! Daj koniecznie znać, czy miałeś okazję jechać samochodem w Polsce. Zostaw komentarz pod transkrypcją podcastu, lub pod postem na Instagramie lub Facebooku, lub pod wideo na YouTubie. Linki będą w opisie odcinka. Jeśli odcinek Ci się podobał, to rozważ zostanie Patronem lub Patronką podcastu. Szczegóły na stronie swojskijezykpolski.com w zakładce Wsparcie finansowe podcastu. Do usłyszenia!

Przydatne linki: